07جولای توسطmona heydar16 جولای 20250مقالات به این post امتیاز دهید مقدمه: روزی برای سنجش «سرمایهٔ اجتماعی» ما هر سال ۲۵ تیر برابر با روز بهزیستی و تأمین اجتماعی در ایران است؛ مناسبتی که فراتر از یک تقویم رسمی، هشدار و یادآوری درباره مسئولیت مشترک ما در قبال رفاه کودکان بیسرپرست، سالمندان، افراد دارای معلولیت و بیماران صعبالعلاج است. اما روز بهزیستی تنها به برگزاری مراسم و پیامهای تبریک محدود نمیشود؛ این روز باید نقطه شروعِ اقداماتی ملموس در حوزهٔ عدالت اجتماعی باشد—از آگاهیبخشی و قانونگذاری گرفته تا حمایت مستقیم از نهادهای مردمی. ۱. بهزیستی چیست و چرا «روز» دارد؟ سازمان بهزیستی کشور از دهه ۵۰ خورشیدی با هدف حمایت از آسیبپذیرترین اقشار جامعه شکل گرفت؛ مأموریتی که در سه محور اصلی خلاصه میشود: پیشگیری: آموزش و غربالگری برای کاهش معلولیتهای مادرزادی، آسیبهای اجتماعی و اعتیاد. حمایت و توانمندسازی: پرداخت مستمری، ارائه خدمات کاردرمانی و حمایتهای حقوقی. مشارکت اجتماعی: جذب منابع مردمی و هدایت داوطلبان به مراکز نگهداری. نامگذاری یک «روز» رسمی، فرصتی ایجاد میکند تا افکار عمومی، سیاستگذاران و کسبوکارها روی این سه محور تمرکز کنند و پیشرفت یا عقبماندگیها را بنگرند. ۲. چالشهای نظام رفاه در ایران ۱۴۰۴ با وجود برنامههای گسترده، گزارشهای اخیر نشان میدهد: افزایش سالمندان: تا سال ۱۴۱۰، بیش از ۱۵٪ جمعیت ایران بالای ۶۰ سال خواهند بود؛ تقاضا برای خدمات مراقبتی سرسامآور میشود. فقر چندبعدی: تورم بالای مواد غذایی و مسکن، خط فقر را فراتر از توان سازمانهای حمایتی برده است. افزایش هزینههای درمان بیماریهای مزمن: سرطانها و بیماریهای نادر بودجهٔ خانوارها را میبلعند. محدودیت منابع دولتی: وابستگی عمده به بودجه نفتی، ناپایداری مالی برای خدمات اجتماعی ایجاد کرده است. در چنین شرایطی، اتکا به مشارکت مردمی و شبکهٔ خیریهها الزامی است. ۳. فرهنگسازی؛ کلید مشارکت پایدار در روز بهزیستی ۳.۱ سواد رفاه اجتماعی در مدارس گنجاندن واحد درسی «مسئولیت اجتماعی» (CSR) در دوره متوسطه میتواند نسل بعدی را با مفهوم رفاه جمعی آشنا کند؛ تجربه کشورهایی مثل فنلاند نشان داده است که آموزش رسمی، نرخ داوطلبی را تا ۲۵ ٪ بالا میبرد. ۳.۲ روایتگری در رسانه مستندهای کوتاه، پادکستهای گفتوگو محور و سریالهای داستانی درباره افراد دارای معلولیت یا سالمندان تنها نیستند؛ آنها برانگیزاننده همدلی و کنشگریاند. کمپینهای هشتگی (#بهزیستی_من) میتوانند تجربه داوطلبان را در قالب داستانهای کوتاه منتشر کنند. ۳.۳ مشارکت اینفلوئنسرها پزشکان محبوب شبکههای اجتماعی، ورزشکاران و بازیگران با یک پیام ۱۵ ثانیهای میتوانند هزاران نفر را به سمت ثبتنام برای داوطلبی یا کمک مالی هدایت کنند. همکاری با سازمان بهزیستی برای تولید محتوای تاییدشده، اعتماد مخاطبان را تضمین میکند. ۴. ایدههای عملی برای مشارکت در روز بهزیستی استاندارد سازی محیط کسبوکار: اگر صاحب فروشگاه یا رستوران هستید، رمپ ورودی یا منوی بریل نصب کنید. چالش یکروزهٔ داوطلبی: شرکتها میتوانند کارکنان را برای یک روز کاری به مراکز نگهداری سالمندان اعزام و حقوق همان روز را نیز اهدا کنند. حراج خیریه آنلاین: هنرمندان آثار خود را مزایده بگذارند و عواید را به توانبخشی کودکان فلج مغزی اختصاص دهند. اپلیکیشن «پیک سلامت»: تحویل رایگان اقلام پزشکی به مددجویان؛ اگر موتور یا خودرو دارید، روزی یک مسیر را پوشش دهید. اشتراک غذای گرم: رستورانها میتوانند سامانه «یک پرس بیشتر» راهاندازی کنند؛ مشتریان با پرداخت هزینه اضافی، غذای دوم را برای یک نیازمند میخرند. ۵. نقش فناوری در ارتقای بهزیستی بلاکچین برای شفافیت مالی خیریهها: هر تومان کمک مردمی در دفتر کل توزیعشده ثبت و رهگیری شود. هوش مصنوعی برای غربالگری هوشمند: تشخیص زودهنگام اوتیسم یا اختلال یادگیری از طریق اپلیکیشنهای موبایل. پلتفرم جمعسپاری (Crowdfunding): تأمین مالی تجهیزات توانبخشی گرانقیمت در کمتر از چند روز با کمک شبکههای اجتماعی. ۶. از ایده تا اجرا: گامهای یک شهروند در روز بهزیستی آزمایش رایگان شنوایی یا بینایی در کلینیکهای طرف قرارداد بهزیستی را انجام دهید؛ اطلاعرسانی کنید. یک مهارت بیاموزید و آموزش دهید: اگر در طراحی، موسیقی یا برنامهنویسی مهارت دارید، کلاس رایگان آنلاین برگزار کنید. اهدای تجهیزات بلااستفاده: ویلچر، واکر یا تشک طبی را به نزدیکترین مرکز توانبخشی تحویل دهید. ثبتنام داوطلبی: تنها سه ساعت در هفته برای سرگرمکردن کودکان بیسرپرست کافی است. اشتراکگذاری داستان: تجربه شخصیتان از کمک به یک مددجو را در صفحات اجتماعی بنویسید—الهامبخش است. جمعبندی: روز بهزیستی، یک ماراتنِ ۲۴ ساعته نیست اگرچه روز بهزیستی فرصت ویژهای برای تمرکز رسانههاست، اما رفاه اجتماعی یک پروژه ۳۶۵روزه است. هر اقدام کوچک—از اهدای یک کتاب تا توسعه یک استارتاپ تجهیزات توانبخشی—حلقهای از زنجیرهٔ رفاه را تکمیل میکند. پیوند امید در پایان در این مسیرِ خدمترسانی دائمی، مؤسسه خیریه مهیار الگویی روشن از همافزایی مردمی و تخصصی است؛ اقامتگاه رایگان برای بیماران پیوند مغز استخوان و تأمین کمکهزینه داروی شیمیدرمانی، تنها بخشی از چرخه حمایتی این نهاد است. اگر امروز، در روز بهزیستی، دستی برای یاری میجویید یا میخواهید دستی را بگیرید، مهیار یکی از مطمئنترین آدرسهاست—چه برای کمک مالی، چه برای کمک داوطلبانه. در نهایت، بهزیستی یعنی «زیستِ بهتر»؛ و این رؤیا بدون مشارکت من و شما محقق نمیشود.