11نوامبر توسطmona heydar6 نوامبر 20250مقالات به این post امتیاز دهید مقدمه: دو مسیر، یک هدف — مبارزه با سلولهای بیمار برای بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان یا کسانی که در مسیر پیوند مغز استخوان قرار دارند، دو واژهی “شیمیدرمانی” و “پرتودرمانی” بسیار آشنا هستند. اما تفاوت این دو روش چیست و تجربهی بیماران در هر یک از آنها چگونه است؟ در خیریه مهیار، ما با بیماران بسیاری همراه بودهایم که هر کدام مسیر درمانی متفاوتی را پشت سر گذاشتهاند. در این مقاله میخواهیم به زبان ساده و از نگاه بیمار، تفاوت این دو درمان مؤثر ولی چالشبرانگیز را توضیح دهیم. شیمیدرمانی چیست؟ شیمیدرمانی یا Chemotherapy به استفاده از داروهای خاصی گفته میشود که سلولهای سرطانی را از بین میبرند یا رشد آنها را متوقف میکنند. این داروها معمولاً از طریق تزریق داخل وریدی یا قرصهای خوراکی وارد بدن میشوند و در سراسر بدن گردش میکنند تا سلولهای سرطانی را هدف قرار دهند. تجربه بیماران در شیمیدرمانی بیماران معمولاً بعد از چند جلسه شیمیدرمانی احساس خستگی، تهوع، ریزش مو یا کاهش اشتها دارند. این عوارض ناشی از تأثیر دارو بر سلولهای سالم بدن است. با این حال، پزشکان همیشه تلاش میکنند با تجویز مکملها و داروهای حمایتی، عوارض را کاهش دهند. 🔗 مطالعه مرتبط: نقش تغذیه در بازسازی سیستم ایمنی بعد از پیوند مغز استخوان پرتودرمانی چیست؟ پرتودرمانی یا Radiotherapy روشی است که در آن از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه X یا گاما برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. بر خلاف شیمیدرمانی که روی کل بدن اثر میگذارد، پرتودرمانی معمولاً ناحیهی خاصی از بدن را هدف قرار میدهد — مثلاً مغز، قفسه سینه یا استخوانها. تجربه بیماران در پرتودرمانی احساس سوزش پوست، قرمزی یا خستگی از عوارض معمول پرتودرمانی است. بسیاری از بیماران میگویند که پرتودرمانی از نظر جسمی سبکتر است، اما نیاز به جلسات مکرر و حضور منظم در بیمارستان دارد. 📎 پیشنهاد مطالعه: راهنمایی و مشاوره در درمان سرطان و پیوند مغز استخوان؛ از همدلی تا همراهی پایدار تفاوت اصلی بین شیمیدرمانی و پرتودرمانی از نگاه بیمار ویژگیها شیمیدرمانی پرتودرمانی نحوه اثرگذاری تأثیر بر کل بدن تأثیر در ناحیه خاص مدت درمان چند هفته تا چند ماه جلسات روزانه در چند هفته عوارض شایع تهوع، ریزش مو، ضعف قرمزی پوست، خشکی، خستگی موضعی احساس بیمار درمانی سخت ولی قابل کنترل درمانی دقیقتر و هدفمندتر هدف درمان از بین بردن سلولهای سرطانی گسترده کاهش اندازه تومور یا از بین بردن سلولهای باقیمانده به زبان ساده، میتوان گفت شیمیدرمانی شبیه به مبارزه در کل میدان بدن است، در حالی که پرتودرمانی حملهای دقیق به نقطهای خاص از بدن محسوب میشود. از دید بیماران پیوند مغز استخوان برای بیمارانی که پیوند مغز استخوان انجام دادهاند، شیمیدرمانی و پرتودرمانی معمولاً بخشی از آمادهسازی قبل از پیوند است. این درمانها باعث حذف سلولهای بیمار مغز استخوان میشوند تا بدن بتواند سلولهای بنیادی جدید را بهتر بپذیرد. اما از دید بیمار، این مرحله یکی از سختترین اما حیاتیترین بخشهای درمان است. در این زمان، حمایت روحی خانواده، تغذیه مناسب و همراهی نهادهایی مثل موسسه خیریه مهیار میتواند تفاوت بزرگی در تجربه بیمار ایجاد کند. اثرات روحی و روانی هر درمان در کنار اثرات جسمی، هر دو روش درمانی میتوانند تأثیر زیادی بر روحیه بیمار بگذارند. بسیاری از بیماران در طول درمان احساس اضطراب، نگرانی یا خستگی روانی دارند. در این مرحله، مشاورههای روانشناسی، ارتباط با سایر بیماران و حمایتهای اجتماعی بسیار مؤثر است. مراقبتهای بعد از درمان چه پس از شیمیدرمانی و چه بعد از پرتودرمانی، مراقبتهای پس از درمان اهمیت زیادی دارد: رعایت رژیم غذایی سبک و مقوی نوشیدن آب فراوان پیادهروی سبک روزانه استفاده از ضدآفتاب در بیماران پرتودرمانی استراحت کافی و پرهیز از استرس با گذشت زمان، بسیاری از عوارض درمانها کاهش مییابد و بدن شروع به بازسازی میکند. از نگاه امید — صدای بیماران در گفتگوهایی که با بیماران داشتهایم، بسیاری میگویند که تفاوت واقعی بین این دو درمان در احساس امید است.>در واقع، هر دو روش زمانی مؤثر خواهند بود که بیمار به درمان و آینده باور داشته باشد. درون خیریه مهیار، ما همیشه به بیماران یادآوری میکنیم که شیمیدرمانی و پرتودرمانی فقط بخشی از مسیر درماناند، نه پایان راه. سوالات متداول درباره تفاوت شیمیدرمانی و پرتودرمانی ۱. کدام سختتر است، شیمیدرمانی یا پرتودرمانی؟ تجربه افراد متفاوت است، اما بهطور کلی شیمیدرمانی تأثیر گستردهتری بر کل بدن دارد. ۲. آیا میتوان هر دو درمان را همزمان انجام داد؟ در برخی موارد خاص، پزشکان ترکیبی از هر دو روش را تجویز میکنند. ۳. آیا پرتودرمانی باعث ریزش مو میشود؟ فقط در ناحیهای که پرتو به آن تابیده میشود ممکن است ریزش مو اتفاق بیفتد. ۴. بعد از درمان چه زمانی بدن به حالت طبیعی برمیگردد؟ معمولاً چند هفته تا چند ماه بعد از اتمام درمان، بدن بهتدریج بازسازی میشود. ۵. آیا بیماران پیوند مغز استخوان باید هر دو درمان را انجام دهند؟ بسته به نوع بیماری، برخی فقط شیمیدرمانی و برخی ترکیبی از هر دو را انجام میدهند. جمعبندی تفاوت بین شیمیدرمانی و پرتودرمانی از نگاه بیمار در میزان درگیری بدن و تجربهی روزانه آنهاست. هر دو روش میتوانند سخت باشند، اما با حمایت روحی، تغذیه درست و نظارت پزشکی، بیماران میتوانند این مسیر را با امید طی کنند. در خیریه مهیار، ما کنار بیماران پیوند مغز استخوان و خانوادههایشان هستیم تا بدانند در این مسیر تنها نیستند. 🌿 📖 پیشنهاد مطالعه بعدی: نقش ورزشهای سبک در بهبود روحیه بیماران پیوند مغز استخوان