تومور مغزی چیست؟

تومور مغزی یک بیماری مربوط به سیستم مغز است که در اثر رشد بیش از اندازه سلول‌ها در مغز ایجاد می‌شود. این بیماری در صورت پیشرفت و عدم درمان می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به همین دلیل نیز متخصصان توصیه می‌کنند که درمان به موقع تومور مغزی جدی گرفته شود. با رشد و پیشرفت این عارضه ممکن است عملکردهای حیاتی بدن دچار اختلال شود. عوامل خطر ابتلا به تومور مغزی، سن است. با پیشرفت سن، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد. بنابراین، افرادی که سن بالای ۶۰ سال دارند، باید به خصوص مراقبت‌های بهداشتی خود را افزایش دهند و به منظور کاهش خطر ابتلا به تومور مغزی، باید سالمندان را به مراکز درمانی مراجعه کنند. بارز ترین علائم سردرد است ولی به این معنی نیست که هر فردی سردرد دارد تومور دارد .به طور کلی سردردی علائم تومور محسوب می شود که پیشرونده است و یا سردردی صبحگاهی باشد و یا سردردی که علائم دیگه ای به همراه داشته باشد مانند تهوع ، استفراغ یکی از عوامل خطر ابتلا به تومور مغزی، سن است. با پیشرفت سن، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد. بنابراین، افرادی که سن بالای ۶۰ سال دارند، باید به خصوص مراقبت‌های بهداشتی خود را افزایش دهند و به منظور کاهش خطر ابتلا به تومور مغزی، باید سالمندان را به مراکز درمانی مراجعه کنند.

علائم و نشانه های هشدار دهنده تومور مغزی

تومور مغری شکل و اندازه‌های مختلفی دارد. به همین خاطر باید نشانه‌های موجود را بشناسید. نشانه‌های کلیدی یک تومور به موقعیت آن بستگی دارد. به عنوان مثال اگر تومور شما در بخشی از مغز قرار گرفته است که دست و بینایی شما را کنترل می‌کند، نشانه‌های موجود ممکن است در برگیرنده ضعف اندام یا تاری (مجله سلامت)

روش های پیشگیری از تومورهای مغزی

1-روش های اصلی پیشگیری از تومورهای مغزی، سبک زندگی سالم است. انجام فعالیت های ورزشی منظم، مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل، کاهش استفاده از مواد مخدر و الکل، و جلوگیری از مواجهه با مواد شیمیایی ضار می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به تومورهای مغزی را کاهش دهد. همچنین، استفاده از محافظت در برابر تابش مضر نظیر تابش خورشید و تابش X نیز می تواند موثر باشد.

2-یکی دیگر از روش های پیشگیری از تومورهای مغزی، ارتباط با عوامل خطر است. برخی از عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی از تومورهای مغزی، تاریخچه تابش درمانی در سر و گردن و استفاده از تلفن همراه برای مدت طولانی می توانند خطر ابتلا به تومورهای مغزی را افزایش دهند. بنابراین، اگر شما یک سابقه خانوادگی از تومورهای مغزی دارید یا در گذشته تابش درمانی در سر و گردن داشته اید، می توانید با پزشک خود مشورت کنید و اقدامات لازم را برای کاهش خطر ابتلا به تومورهای مغزی انجام دهید. همچنین، استفاده مداوم و طولانی مدت از تلفن همراه نیز می تواند خطر ابتلا به تومورهای مغزی را افزایش دهد. بنابراین، استفاده معقول از تلفن همراه و استفاده از دستگاه های بی سیم می تواند مفید باشد از روش دیگری که می تواند در پیشگیری از تومورهای مغزی موثر باشد، انجام آزمایش های پیشگیرانه است. این آزمایش ها می توانند به شناسایی زودهنگام تغییرات غیرطبیعی در سلول های مغزی کمک کنند و از ابتلا به تومورهای مغزی جلوگیری کنند. برخی از آزمایش های پیشگیرانه شامل اسکن MRI و CT اسکن مغز هستند. اگر شما در معرض خطر بالایی برای ابتلا به تومورهای مغزی هستید، ممکن است پزشک شما توصیه کند که این آزمایش ها را انجام دهید( مجله دکتریاب)

تومور مغزی (Brain tumor) رشد یک توده غیرطبیعی در مغز است که امکان دارد خوش‌خیم یا بدخیم باشد یا به عبارتی نوعی نئوپلاسم داخل‌جمجمه‌ای سخت و تو پُر، یا یک تومور (رشد غیر طبیعی سلولی)، در داخل مغز یا کانال مرکزی نخاع است. این تومورها تمامی تومورهای داخل جمجمه و یا تومورهای درون کانال مرکزی نخاع را دربرمی گیرند. این تومورها، از طریق تقسیم سلولی کنترل نشده و غیر طبیعی ایجاد می شوند، و به طور معمول یا در خود مغز (شامل: نورونها، سلول های گلیال (آستروسیت ها، اولیگودندروسیت ها، سلول های اپندیمال، سلولهای تولید کننده میلین شوان)، بافت لنفاوی، عروق خونی)، و یا در اعصاب جمجمه ای، پرده مغزی (مننژ)، جمجمه، هیپوفیز و غده صنوبری ایجاد می شوند. همچنین این تومورها می توانند حاصل گسترش بدخیمی هایی باشند که در درجه نخست سایر ارگان ها را درگیر کرده بوده اند، که در این حالت بدان متاستاز تومور گفته می شود. هرچند هرگونه تومور مغزی به خاطر ماهیت تهاجمی و منتشرشوندهٔ خود در فضای محدود جمجمه‌ای، به طور ذاتی، جدی و تهدیدکننده زندگی به‌شمار می‌رود اما تومورهای مغزی (حتی انواع بدخیم آنها) همواره کشنده و مرگبار به شمار نمی‌آیند. تومورهای مغزی یا تومورهای داخل جمجمه‌ای می‌توانند ماهیت سرطانی (بدخیم) یا غیر سرطانی (خوش خیم) داشته باشند؛ با این حال، تعریف نئوپلاسم بدخیم یا خوش خیم در مغز، متفاوت از تعاریفی است که بطور معمول در دیگر انواع تومورهای سرطانی یا غیر سرطانی درگیرکنندهٔ سایر نقاط بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. افرادی که دارای تومور مغزی هستند، چند گزینة درمان در اختیار دارند؛ این گزینه ها عبارتند از جراحی، پرتودرمانی، و شیمی درمانی. بسیاری از بیماران ترکیبی از این درمان ها را دریافت می کنند. اصلی ترین علامت تومور، سردرد است. بیشتر مواقع نوع سردرد به گونه ای است که بیمار برای اولین بار آن را تجربه می کند و در حقیقت با سردردهای دیگر متفاوت است. این سردردها شدید و مداوم هستند و باعث اختلال در خواب و بیدارشدن بیمار در نیمه شب می شوند و با خوردن مسکن کاهش نمی یابند. از نشانه های دیگر می توان به تشنج اشاره کرد. بیمارانی که سابقه تشنج یا ضربه به سر نداشته باشند، مشکوک به تومور هستند و حتما باید از این نظر بررسی شوند. کرختی و بی حسی در اندام ها، اختلال در صحبت، اختلال های شناختی، خواب آلودگی، اختلال دید و استفراغ از دیگر علایم اند. این علایم ناشی از افزایش فشار داخل مغز هستند. میزان تهدیدکنندگی یک تومور، بستگی به ترکیبی از مجموعه عوامل مختلف، همچون: نوع تومور، محل و اندازه تومور و نحوهٔ گسترش و توسعه آن است. از آنجا که مغز به طور کامل توسط جمجمه پوشانیده شده‌است، تشخیص سریع و زودرس تومور مغزی، تنها در صورتیکه ابزار پاراکلینیکی و وسایل تشخیصی مناسبی که وضعیت حفره داخل جمجمه را به خوبی مشخص می‌سازند، در دسترس باشند و به سرعت به کار گرفته شوند. اما بطور معمول، تشخیص تومور مغزی، در مراحل پیشرفته بیماری و هنگامی رخ می‌دهد که وجود تومور موجب بروز علائم و نشانه‌های غیر قابل توضیحی در بیمار شده‌است. تومورهای مغزی، تمامی تومورهای داخل جمجمه یا تومورهای درون کانال مرکزی نخاع را دربرمی گیرند. این تومورها، از طریق تقسیم سلولی کنترل نشده و غیر طبیعی ایجاد می‌شوند، و به طور معمول یا در خود مغز (شامل: نورونها، سلول‌های گلیال (آستروسیتها، اولیگودندروسیتها، سلول‌های اپندیمال، سلولهای تولید کننده میلین شوان)، بافت لنفاوی، عروق خونی)، یا در اعصاب جمجمه‌ای، پرده مغزی (مننژ)، جمجمه، هیپوفیز و غده صنوبری ایجاد می‌شوند. همچنین این تومورها می‌توانند حاصل گسترش بدخیمی‌هایی باشند که در درجه نخست سایر ارگان‌ها را درگیر کرده بوده‌اند، که در این حالت بدان متاستاز تومور گفته می‌شود.(سایت دانشیاری)

انواع تومور مغز

تومور مغزی اولیه

• سلول های مغز
• غشای اطراف مغز به نام مننژ
• سلول های عصبی
• غدد

ممکن است تومور اولیه خوش خیم یا بدخیم باشد. شایع ترین نوع تومور مغز در بزرگسالان گلیوما و مننژیوم است.

گلیوما

به تومورهایی که منشا آن سلول گلیایی باشد، تومور گلیوما می گویند. این سلول ها معمولا:

• از ساختار سیستم عصبی مرکزی حمایت می کند
• مواد مغذی را به سیستم عصبی مرکزی می رساند
• ضایعات سلولی را پاکسازی می کند
• نورون های مرده را تجزیه می کند.

تومور مغزی ثانویه

اکثر سرطان های مغز از نوع تومور مغزی ثانویه است. این تومورها در یک قسمت از بدن تشکیل می شود و بعد به مغز سرایت یا متاستاز می کند. سرطان های زیر می تواند به مغز متاستاز کند:

• سرطان ریه
• سرطان پستان
• سرطان کلیه
• سرطان پوست

تومورهای مغزی ثانویه همیشه بدخیم هستند. تومورهای خوش خیم از یک قسمت بدن به ناحیه ی دیگر سرایت نمی کنند(سایت درمانکده)